Ortodonta pracuje nad leczeniem wad zgryzu oraz nieprawidłowości i krzywizn zębowych. Co należy wiedzieć? Wada zgryzu polega na niewłaściwym położeniu zębów lub szczęki, co z kolei jest prostą drogą do niebagatelnych problemów związanych z artykulacją, deformacji twarzy – wpływając niekorzystnie na wygląd i będąc źródłem kompleksów w późniejszym wieku. Proces naprawy wady zgryzu jest długotrwały i pochłania zazwyczaj około 2 lat.

Przyczyny powstawania wad zgryzu

Wady zgryzu dzielą się na wrodzone i nabyte. Do zmiany żuchwy może dojść już na początku rozwoju dziecka, jeszcze w trakcie ciąży, jednak zwykle są to złe przyzwyczajenia dzieci. Ciągłe ssanie kciuka czy niewłaściwie dopasowanego smoczka, gryzienie przedmiotów (na przykład twardych zabawek), zgrzytanie zębami, czy oddychanie przez usta wpływa na zniekształcenia szczęki. Także niewłaściwe układanie dziecka podczas karmienia piersią, może oznaczać problemy. Na pierwszą wizytę kontrolną najlepiej zaprowadzić dziecko w wieku około 7 lat. Dzięki temu ortodonta wcześnie wskaże możliwe wady oraz zadba o prawidłowy rozwój dziecka.

Dlaczego wizyta u ortodonty jest przydatna?

Nieleczenie albo lekceważenie wady wiedzie do jej nasilenia, a to z kolei pomnaża ryzyko seplenienia i krzywizny zębów oraz może sprawiać trudności w jedzeniu, a także oddychaniu. Niewłaściwy układ szczęki sprawia bóle zębów, ich ruszanie się lub przedwczesne ścieranie. Sprzyja to też kumulowaniu kamienia nazębnego oraz może prowadzić do powstawania chorób dziąseł, próchnicy, czy paradontozy.

Rodzaje wad zgryzu

Tyłozgryz – najczęstsza wada zgryzu. Dolne zęby ukryte są za zębami górnymi, przy czym zęby przednie nie stykają się wzajemnie. Zdarza się, że górne siekacze są wykrzywione w kierunku górnej wargi, a twarz wykrzywia się poprzez cofnięcie żuchwy.

Przodozgryz – w tym przypadku to górne zęby są cofnięte. Powstaje widoczne przemieszczenie brody do przodu.

Zgryz krzyżowy – zarówno zęby dolne jaki i górne, zachodzą na siebie nieregularnie na niektórych odcinkach lub w całym łuku zębowym.

Zgryz głęboki – górne zęby zachodzą i przykrywają 2/3 wysokości zębów dolnych. Powoduje to zniekształcenie twarzy ze względu na skrócenie dolnego odcinka. Tak usytuowane zęby nadmiernie się ścierają,  co prowadzi do chorób dziąseł i przyzębia.

Zgryz otwarty – zęby wcale nie stykają się ze sobą. Wada przeszkadza w żuciu pokarmu, a także w poprawnej wymowie – zwłaszcza spółgłosek przedniojęzykowo zębowych (t, d, s, z, dz, c, n, ł). Zgryz otwarty powoduje wydłużenie twarzy i niedorozwój szczęki.

Stłoczenia zębów – są wtedy, gdy zęby są zbyt duże w stosunku do zębodołów. Wyrastają poobracane lub w nieodpowiednich położeniach, z powodu braku przestrzeni w jamie ustnej.

Zęby odseparowane – pomiędzy zębami pojawiają się widoczne odstępy, powodowane nadmiarem miejsca w żuchwie.

Jak skorygować wady zgryzu? Kiedy pomoże ortodonta?

Korekcja wady zgryzu najczęściej rozpoczyna się od momentu wyrżnięcia zębów stałych, czyli około 11 roku życia, choć ortodonci zalecają zadbanie o prawidłowy zgryz w każdym wieku. Szczęki dzieci są znacznie bardziej plastyczne, niż szczęki osób dorosłych, dlatego leczenie jest prostsze i zmniejsza się ryzyko bólu lub powikłań, jednak korekcja zębów jest możliwa dla każdego.

Rodzaje aparatów na zęby

Aparaty na zęby dzielą się na stałe — mocowane do zębów specjalistycznym klejem oraz ruchome — możliwe do samodzielnego zdejmowania. Aparaty ruchome są częściej stosowane u dzieci, niż u dorosłych.

Aparat tradycyjny, metalowy — siłą, która koryguje wadę, jest w tym przypadku łuk sczepiony z metalowymi zamkami, które przykleja się do poszczególnych zębów i mocuje za pomocą ligatur ortodontycznych. Dla uatrakcyjnienia, szczególnie dla młodszych pacjentów, istnieje możliwość doboru wielokolorowych ligatur. Dla dbających o większą estetykę możliwe są warianty z zamkami ceramicznymi, porcelanowymi, szafirowymi lub kryształowymi, które są niewidoczne na tle zębów. Sprawdzają się zwłaszcza u posiadaczy białych zębów.

Aparat lingwalny — zakładany jest odwrotnie niż ten tradycyjny, bo od wewnętrznej strony jamy ustnej. Projektowane są dla każdego pacjenta indywidualnie i usuwają wstyd związany z noszeniem aparatu na zębach, bo ten jest niewidoczny. Minusem tego aparatu jest początkowa trudność wyraźnego mówienia.

Aparat samoligaturujący — ten model aparatu ortodontycznego różni się od innych budową. Łuk ortodontyczny przytrzymuje zestaw klapek, dzięki czemu drut jest ruchomy, a korekcja wady zgryzu trwa krócej.

Aparat Clear Aligner — to przezroczysta nakładka na zęby dopasowywana indywidualnie, która jest świetnym rozwiązaniem dla osób, które cenią estetykę. Aparat jest praktycznie niewidoczny, a dzięki możliwości zdjęcia go samodzielnie, jest łatwy w utrzymaniu higieny.

Ile kosztuje aparat na zęby?

Ceny aparatów na zęby są zależne od wybranego rodzaju. Najmniej pieniędzy pochłoną te tradycyjne. W ich przypadku ceny za jeden łuk rozpoczynają się od 1200 złotych. Nowsze rozwiązania, bardziej komfortowe – niemetalowe czy przezroczyste — wymagają większego nakładu. Ich ceny wahają się od 3 do 6 tysięcy. Koszt najdroższych aparatów ortodontycznych może dochodzić nawet do 8 tysięcy złotych.  Aparaty na zęby są też dostępne do wzięcia na raty. Do ceny aparatu trzeba także doliczyć koszty wizyt kontrolnych, których ilość jest związana z czasem leczenia. Leczenie ortodontyczne może być refundowane przez NFZ dla pacjentów poniżej 12 roku życia i tylko w przypadku aparatów ruchomych.

Jak dbać o aparat ortodontyczny?

Dbałość o jamę ustną  w trakcie leczenia jest niezwykle ważna. Aparat może początkowo zawadzać, ze względu na to, że znacznie łatwiej przyklejają się do niego resztki posiłku. Należy myć zęby po jedzeniu i wystrzegać się pokarmów, które mogą przyklejać się do zamków i powodować ich odczepienie. Z kolei twarde produkty mogą trwale uszkodzić aparat.

Czy aparat ortodontyczny przeszkadza w leczeniu zębów?

To, czy można naprawiać zęby podczas leczenia ortodontycznego, głównie ciekawi pacjentów, jacy zdecydowali się na aparat stały. Nie można zdejmować go samodzielnie, co oznacza w wypadku problemów niezbędna jest wizyta u stomatologa ortodonty. Przed rozpoczęciem leczenia aparatem ortodontycznym każdy pacjent powinien zadbać o to, aby jego zęby zostały całkowicie wyleczone. W ten sposób zmniejsza się ryzyko wizyt naprawczych w ciągu leczenia aparatem na zęby. Na dobrą sprawę nie ma zakazów naprawy zębów, jeżeli pacjent ma aparat stały na zęby.

Korzystanie z aparatu ortodontycznego wiąże się ze zwiększoną koniecznością troski o zęby. Z uwagi na zamocowane zamki na zębach i pozostałe elementy konstrukcji aparatu , usuwanie osadów i resztek jedzenia staje się nieco trudniejsze. To oznacza, że pacjenci korzystający z leczenia ortodontycznego muszą uważniej czyścić zęby, szczególnie w okolicach aparatu ortodontycznego. Niedopatrzenie higieny w tym czasie, może sprawić, że na wcześniej wyleczonych zębach pokażą się zmiany próchnicowe. W tej sytuacji powinno się wybrać się na wizytę u stomatologa. Zignorowanie próchnicy ze względu na ortodontyczny aparat może wywołać nieprzyjemne skutki. Próchnica z łatwością przenosi się na sąsiednie zęby, dlatego bezpieczniej wyleczyć problem.

Leczenie w trakcie używania aparatu jest dostępne. Jeżeli aparat uniemożliwia dojście do popsutego zęba, można go zdjąć na czas naprawy. Taki zabieg nie zagrozi skuteczności ortodontycznego leczenia.

www.ortodontatorun.pl