Chirurgia twarzowo-szczękowa to dziedzina medycyny, która łączy ze sobą elementy medycyny ogólnej, chirurgii plastycznej i stomatologicznej. Polega na leczeniu schorzeń jamy ustnej w tym zębów, tkanek miękkich, szczęki oraz twarzoczaszki.
Na oddział chirurgii twarzowo-szczękowej przyjmują skomplikowane przypadki, do których należą na przykład uszkodzenia lub zniekształcenia jamy ustnej. Dotyczy to również kuracji chronicznych stanów zapalnych i ekstrakcji zębów mądrości, eliminacji wad zgryzu, czy aplikowania implantów.
Chirurg szczękowo-twarzowy, nie zajmuje się tym samym, co lekarz dentysta. Mają podobny zakres działania, ale to dwie odrębne dziedziny zabiegowe. Dział stomatologiczny trudni się naprawą wyłącznie w zakresie jamy ustnej. Natomiast chirurgia szczękowa obejmuje leczenie w obrębie twarzowej części czaszki, więc jest szerszym pojęciem.
Wykrzywienie twarzy może być skutkiem nabytych lub wrodzonych wad zgryzu, takich jak: wysunięta żuchwa, tyłozgryz, zgryz głęboki czy zgryz otwarty to jedne z najczęściej spotykanych dolegliwości, którymi zajmuje się chirurgia szczękowa. Zmiana twarzoczaszki może także nastąpić w wyniku urazów mechanicznych – pobicia, wypadku samochodowego lub upadku. Chirurg szczękowo-twarzowy może także podnieść walory estetyczne twarzy pacjenta, formując pożądany wygląd czy proporcje podbródkowi.
Zatrzymanie zębów ma miejsce, gdy ich wzrost ustaje, lecz nie wyrzynają się nad błonę śluzową lub rosną wewnątrz kości. Wynikiem tego jest poważny stan zapalny, mogą też przemieszczać pobliskie zęby w nieodpowiednie, co wiąże się z nieprzyjemnymi dolegliwościami bólowymi. Zazwyczaj zatrzymanie zębów tyczy się ósemek. Chirurg szczękowo-twarzowy gwarantuje ich usunięcie.
Interwencja chirurga szczękowo-twarzowego to niezbędne działanie, w przypadku gdy guz lub torbiel wytworzy się niedostępnym miejscu lub w zbliżeniu do zatok szczękowych. Chirurg także pomaga wyleczyć stany zapalne kości, które biorą się od zębów.
Złamania są możliwe w rezultacie wypadku, silnego uderzenia albo urazu. Tego typu zabiegi chirurgii twarzowo-szczękowej wykonuje się w znieczuleniu miejscowym. W skomplikowanych przypadkach stosowane jest znieczulenie ogólne. W obszarze złamania zwykle umieszczane są specjalne szyny, protezy bądź metalowe mikropłytki. Przybierają one różne kształty, z uwagi na możliwość wyginania ich do wybranego kształtu, do uszkodzonej kości.
Ten zabieg dotyczy głównie zębów jedno-korzeniowych i jest on konieczny w przypadku, gdy przekształcenia w wierzchołku korzenia doprowadzają do stanów zapalnych żuchwy. Kwalifikują się też zmiany chorobowe w pobliżu wierzchołka korzenia, zapalanie w przypadku utkwienia ciała obcego, złamanie korzenia zęba z martwą miazgą. Przy resekcji nie ma potrzeby usuwania całego zęba. Likwiduje się zwłaszcza przyczyny dolegliwości. Usuwany jest zaledwie zmieniony fragment korzenia. Pacjent jest znieczulony podczas zabiegu. Po usunięciu zakażonej tkanki wspólnie z wierzchołkiem korzenia, zabezpiecza przed powstaniem kolejnego stanu zapalnego, przy pomocy uszczelnieniu kanału i uzupełnieniu ubytku.
Zazwyczaj dotyczy kłów. Gdy ząb, w procesie wzrostu miał zbyt mało miejsca w szczęce lub wykrzywił się, ortodoncyjnie wstawia się go do łuku zębowego. Po określeniu jego miejsca dzięki diagnostyce radiologicznej, odkrywa się go chirurgicznie i przykleja zamek ortodontyczny, by osiągnął właściwe miejsce w łuku zębowym.
Ubytki w zębach są rezultatem rozmaitych przyczyn. Zazwyczaj jest to brak troski o higienę jamy ustnej, osteoporoza czy cukrzyca, wypadek lub palenie tytoniu. Chirurg szczękowo-twarzowy, oferuje możliwość wypełnienia ubytków w uzębieniu, wszczepiając implanty . Taki zabieg ma wiele zalet, w tym gwarantuje absolutną estetykę i funkcje, podobne do naturalnych zębów.
Chirurg szczękowo-twarzowy wykonuje zabiegi na tkankach miękkich i kostnych, po to by polepszyć estetykę twarzy. Odbywają się również przed leczeniem protetycznym czy wszczepieniem implantów zębowych. Kuracja ma wówczas na celu usunięcie nierówności, fałdek czy zgrubień, po to by jama ustna realizowała warunki utrzymania ruchomej protezy. Te zabiegi obejmują też rozszczepienie wyrostka zębodołowego, zwiększenie gęstości tkanki kostnej lub polepszenia dna jamy nosowej i zatoki szczękowej.
Na konsultację u chirurga szczękowego konieczne jest skierowanie. Można o nie poprosić każdego lekarza – nie tylko stomatologa, lecz także lekarza rodzinnego. Wyłącznie pacjenci w ostrych stanach zapalnych lub po urazach zostaną przyjęci bez skierowania.
Warto wspomnieć, że chirurgia szczękowo-twarzowa jest dostępna na NFZ w placówkach, które mają podpisane umowy na świadczenia z działu chirurgii szczękowej. Czas oczekiwania zazwyczaj jest zależny od ilości pacjentów i wielkości miasta.